ប្រវត្តិប្រាសាទអង្គរ

 ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ជា​ប្រទេស​មហាអំណាច​ខាង​វប្បធម៌ និង​មាន​អរិយធម៌​ខ្ពង់ខ្ពស់​តាម​រយៈ​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​ដ៏​សម្បូរ​បែប​បន្សល់​ពី​ដូនតា​ខ្មែរ ប៉ុន្តែ​ប្រាសាទ​ដែល​ល្អ​ស្អាត​ដាច់​គេ និង​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ចម្លាក់​សិល្បៈ​ខ្មែរ​ដ៏​កំពូល​នោះ គឺ​ប្រាសាទ​អង្គរ​វត្ត ។

ប្រាសាទ​ថ្ម​បុរាណ​ទាំងឡាយ​នៅ​ពាសពេញ​ផ្ទៃ​ប្រទេស​ស្ទើរ​ទាំងអស់​សង់​បែរមុខ​ទៅ​ទិស​ខាងកើត​ដែល​ជា​ទិស​ព្រះអាទិត្យ​រះ ក៏​ប៉ុន្តែ​មាន​តែ​ប្រាសាទអង្គរវត្ត​មួយ​គត់​សាង​ឡើង​បែរមុខ​ទៅ​ទិសបស្ចិម និង​មាន​ផ្លូវ​ចូល​ពី​ទិស​ខាងលិច​ដែល​ជា​ទិស​ព្រះអាទិត្យ​អស្តង្គត ។ តើ​ហេតុ​អ្វី​បានជា​ដូនតា​ខ្មែរ​យើង​សាងសង់​ប្រាសាទ​ដ៏​ស្កឹមស្កៃ​អស្ចារ្យ​មួយ​នេះ​បែរមុខ​ទៅ​ទិស​ខាងលិច0x017d7 ច​ម្ង​ល់​នេះ​មិន​មាន​ចម្លើយ​កត់ត្រា​នៅ​ក្នុង​សិលា​ចារិក​ឱ្យ​បាន​ប្រាកដប្រជា​ទេ ក្រៅពី​ការ​បកស្រាយ​តាម​ការ​សន្និដ្ឋាន​របស់​ក្រុម​អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ​មួយ​ចំនួន​ប៉ុណ្ណោះ​។

អង្គរវត្ត ស្ថិតនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប មានទីតាំងស្ថិតនៅ​ភាគខាង​ជើងនៃ​ក្រុង​សៀមរាប ក្នុងស្រុកសៀមរាប​ មានចម្ងាយ ៧ គ.ម ពីទីរួមខេត្ត តាម​ផ្លូវ​កូម៉ៃ ឬផ្លូវសាលដឺ ហ្គោល។ វាជាប្រជុំ​អគារប្រាសាទ​ព្រហ្មញ្ញសាសនា​ធំ​បំផុត​និង​វិមានសាសនាដ៏ធំបំផុតនៅក្នុងលោក។ ប្រាសា​ទ​ត្រូវ​បាន​កសាង​ឡើង​ដោយសូរ្យវរ្ម័នទី២ ដែលជាស្នាដៃដ៏ធំ​ចម្បង​អស្ចារ្យ​និងមានឈ្មោះ​ល្បី​ល្បាញ​រន្ទឺ​សុះសាយ ទៅគ្រប់ទិសទីលើពិភពលោក។ សង់ឡើងនៅ​ដើម​សតវត្ស​ទី១២នៅយសោធរបុរៈ (សម័យបច្ចុប្បន្ន អង្គរ) អធិរាជាណាចក្រខ្មែរ ជាប្រាសាទ​តំណាងនិងព្រះសុសាន​ចុងក្រោយ​របស់​ព្រះអង្គ​។​ ដែលងាកចេញពីប្រពៃណីសិវនិយមនៃព្រះរាជាមុនៗ អង្គរវត្ត​ដែល​ជំនួស​មកវិញ ឧទ្ទិសដល់ព្រះវិស្ណុ។ ជាប្រាសាទដែល​នៅគង់វង្ស​ល្អ​បំផុតនៅស្ថានីយនេះ វាគឺជាប្រាសាទតែមួយគត់ដែលបានបន្សល់​ទុកនូវ​មជ្ឈ​មណ្ឌលសាសនាដ៏សំខាន់​មួយចាប់តាំងពីមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់ខ្លួន – ដំបូង​ព្រហ្មញ្ញសាសនាបូជាដល់ព្រះវិស្ណុ ក្រោយមកពុទ្ធនិយម។ ប្រាសាទ​នេះ​ស្ថិតនៅក្នុង​រចនាបថបុរាណជាន់ខ្ពស់កំពូលនៃស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ។ វាបាន​ក្លាយ​​ជានិមិត្តរូបកម្ពុជា^[១] ដែលរំលេចលើទង់ជាតិរបស់ប្រទេស ជារូបភាព​តំណាង​ប្រទេសជាតិខ្មែរ និងវាក៏ជាការទាក់ទាញ​ពួកអ្នកទេសចរណ៍​សំខាន់​របស់​​ប្រទេសនេះផងដែរ។

អង្គរវត្តស្ថិតនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប។ នគរវត្ដជាស្នាដៃដ៏ធំចម្បងអស្ចារ្យរបស់ ព្រះបាទសូរ្យវរ្ម័នទី២ ដែលមានឈ្មោះល្បីល្បាញរន្ទឺសុះសាយ ទៅគ្រប់ទិសទី លើពិភពលោក មិនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រាសាទនគរវត្ដក៏ជារូបភាពតំណាងប្រទេសជាតិខ្មែរផងដែរ។ នគរវត្ដមានកសិណ រឺគូទឹកព័ទ្ធជុំ វិញប្រហែលជា ១៦គ.ម ចំណែកកសិណពិតប្រាកដរបស់ប្រាសាទ មានបណ្តោយប្រវែង១៥០០ម x ទទឹង១៣០០ម លើ២០០ម ផ្លូវធំដើរចូលពីទិស ខាងលិច ទៅដល់ប្រាសាទកណ្តាល មានប្រវែង២៥០ម ឯកំពូលកណ្ដាលខ្ពស់ធំជាងគេបំផុតរបស់នគរវត្ដ មានកម្ពស់ ៦៥ម ។